Blog 25: Lange tenen land: zoek het eerst bij jezelf.

Iedereen die met enige regelmaat mijn blog leest, weet dat ik een voorliefde heb voor spreekwoorden en gezegdes. Ook de titel van de blog van deze week is daar weer een mooi voorbeeld van. Voor diegenen die zich afvragen wat ik met lange tenen bedoel, het volgende. Lange tenen staan voor mij gelijk aan het zich snel onheus aangesproken voelen. Bij een ongewenst resultaat niet de oorzaak bij je zelf zoeken maar bij anderen. Of een verongelijkte kinderachtige houding aannemen. Kortom vooral niet je eigen doen en laten ter discussie stellen.

Ik merk dat ik hier redelijk allergisch voor ben. En da’s jammer want Nederland lijkt wel het lange tenen land bij uitstek. Bij alles wat niet zo gaat als verondersteld, lijken Nederlanders al snel een berg aan excuses te hebben en daarbij vooral de oorzaak bij anderen te leggen.

Als ik de afgelopen weken met de lange tenen wijsheid weer eens aan me voorbij zie trekken dan zijn het aantal voorbeelden legio. Van inhoudelijke tegen argumentatie tot een niet tastbaar afschuiven van de verantwoordelijkheid naar een ander. Onbewust vaak overigens. Het lijkt wel in onze genen te zitten. We lijken er altijd maar van uit te gaan dat het gelijk aan onze zijde is. Dat we ons maximaal hebben ingespannen om ons doel te bereiken. Dat ons niets te verwijten valt, maar vooral die anderen. Dat die anderen onvoldoende kennis hebben, zich niet hebben ingeleefd of het gewoon niet begrijpen.

Al was dit allemaal waar. Al hebben anderen steken laten vallen. Toch ook dan, moeten we wel zeker ook de oorzaak van “het falen” eerst ook bij ons zelf zoeken. Heb ik het wel duidelijk genoeg verwoord. Heb ik me wel voldoende ingeleefd in de tegenargumenten. Me verdiept in alle kanten van de medaille en me daarbij maximaal ingespannen om op basis van argumenten mijn gelijk ook het gelijk van anderen te maken. En kan het ook niet zo zijn dat anderen, op basis van hun argumentatie, ook het gelijk aan hun kant hebben. Dat gelijk hebben geen exacte wetenschap is en afhankelijk van de belangen die door iedereen weer anders centraal gesteld kunnen worden.

Vooral in de politiek is overduidelijk dat er meerdere aanvliegroutes zijn. Dat anderen met een andere visie en afwegingskader tot andere conclusies en waarheden komen. Dat die waarheden daarmee voor anderen onwaarheden zijn, is een feit. Maar moet je daar verongelijkt over zijn. Heb je dan zelf niet voldoende inhoudelijke tegenargumentatie om “ die anderen” van hun ongelijk te overtuigen. En moet je, als je dan je zin niet krijgt, die andere dan maar de schuld geven ? Nee dus wat mij betreft. Natuurlijk komt het (vaak?) voor dat je achteraf toch in je gelijk komt. Maar je kunt jezelf beter afvragen waarom je die ander niet hebt kunnen overtuigen. Leer daarvan zeg ik. Steek er de volle energie in en wees je zelf bewust van je eigen lange tenen en leef je in, in de verschillen van invalshoeken.

Ook in projecten zijn lange tenen overal aanwezig. Verongelijkt waarom keuzes vallen zo als ze vallen. Onbegrip dat bij voorbeeld een keuze niet op inhoud maar op politieke overwegingen plaatsvindt. Waarom regels soms strak worden geïnterpreteerd en niet wordt meegezocht naar oplossingen die enige flexibiliteit vragen. Zeker wanneer (persoonlijke) belangen geschaad worden of waar fouten zijn gemaakt maar niet (kunnen) worden erkend. Juist dan, lijken de tenen nog langer. Dan lijkt de neiging om vooral overal de schuld neer te leggen behalve bij je zelf op zijn grootst. Vooral niet bij jezelf de oorzaak zoeken. Nee stel je voor dat je moet erkennen fouten gemaakt te hebben. Dat kan toch niet ? Die fouten zijn je toch ook overkomen. Daar heeft die ander toch voor gezorgd ? Die is toch eigenlijk de oorzaak van alles. En als iemand dan toch het gesprek wil aangaan over de eigen rol, dan blijk je ineens vaak ook last te hebben van hele lange tenen. Dan voel je je onterecht aangesproken. Net alsof iedereen tegen je is. En tegen beter weten in, heb je dan ook ineens lange tenen. Er is wat mij betreft dan ook maar 1 remedie voor. Leef je in en sta open voor de visie en argumenten van anderen. Niet dat die bij voorbaat gelijk hebben. Nee, zeker niet. Maar wel omdat je zelf dus niet in staat bent geweest om anderen te overtuigen. Leer daar dan van. Wees een volgende keer voorbereid en zoek het dus eerst bij jezelf. En als je achteraf toch gelijk blijkt te hebben, en je er alles aan gedaan hebt om dit aan de voorkant goed onder het voetlicht (hoe toepasselijk anatomisch gezien) te brengen dan is dat heel teleurstellend. Neem die wetenschap dan mee, dat gelijk hebben niet gelijk is aan gelijk krijgen. Maar bovenal, pas op voor je eigen lange tenen.

Tot de volgende blog.

Met een vriendelijke groet en een fijne week toegewenst

Eric-Jan de Haan