Blog 64: Draagvlak versus lef = politicus versus ondernemer

Ik was van zins mijn blog vandaag in te steken op een wel heel interessante functie die ik ben tegengekomen, namelijk die van professioneel flierefluiter. Echter de ontwikkelingen deze week hebben een heel zwaar accent gehad op de termen Draagvlak en Ondernemerschap. En daar wil ik eerst wat over kwijt.

Het zoeken naar oplossingen die de goedkeuring van allen kunnen wegdragen lijkt bijna geheel voorbehouden aan de politiek. Draagvlak is natuurlijk mooi. Wat is er immers mooier als iedereen met de neus dezelfde kant op staat. Een gezamenlijke overtuiging hebben dat de te kiezen route voor alles en iedereen het beste is. Helemaal eens. Een verkenning naar dit draagvlak is altijd op zijn plaats en inspanningen om dit te bereiken een prima aanpak. Maar niet tot het oneindige. Op een gegeven moment moeten er keuzes worden gemaakt. Lef tonen een richting te kiezen die ergens toe leidt. Leiderschap tonen en de koers uitzetten.

Draagvlak centraal stellen en als doel verheffen pakt ook vaak volledig verkeerd uit. Ten eerste wordt er dan vaak aan alle kanten aan een oplossingsrichting geschuurd en geschaafd. Net zo lang tot iedereen er zich in kan vinden. Soms gaat het nog verder en is de oorspronkelijke richting en doel op basis van draagvlak een volstrekt andere geworden. Dan polderen we ons suf en is het achteraf de vraag of de oorspronkelijke doelstelling überhaupt nog gehaald wordt. Naast het grotendeels afwijken van de oorspronkelijke doelstelling vergt zo’n proces ook nog eens zeeën van tijd en dus ook geld. Niet het uiteindelijke doel, maar draagvlak ten koste van alles lijkt dan eigenlijk het doel. Voorbeelden te over lijkt me.

Het frappante is, dat als er niet afdoende draagvlak is, het ineens door velen als een slecht plan wordt ervaren. En dat is gek. In de politiek hebben we daar immers al een oplossing voor. Gewoon een meerderheid halen. Ook dat vergt overigens vaak een soms te ver doorgevoerd proces van draagvlak creëren. Maar dat is inherent aan ons democratische systeem. Een beter alternatief zie ik dan ook niet. Maar toch, ondernemerschap in de politiek mag wat mij betreft met stip op 1 worden gezet. Immers een van de belangrijkste zaken is zorgdragen voor een duurzame robuuste toekomst en algemeen belang. Zeker als het gaat om grote investeringen of ingrepen is het zaak met visie en lef keuzes te maken die verder gaan dan de belangen van nu. Da’s geen diskwalificatie van opkomen voor je huidige belangen. Zeker niet. Maar aan de draagvlak tafel ontbreken vaak de belangen van overmorgen. En hiervoor opkomen is evenzo belangrijk. Dat vraagt dan om lef en wat mij betreft om ondernemerschap.

Een ondernemer die alleen keuzes maakt waar eenieder het mee eens is, is (A) niet echt een ondernemer en (B) zal niet lang van zijn onderneming genieten. Nee, een ondernemer heeft lef om keuzes te maken, op een ontwikkeld gevoel, ambitie of visie op de toekomst. Keuzes die som impopulair zijn maar met de beste bedoelingen worden gemaakt en ingezet. Gericht op resultaat, winstgevendheid en continuïteit. En daarin hoeft wat mij betreft een willekeurige politicus/bestuurder niet anders in te acteren. Ook daar gaat het immers om het resultaat voor de samenleving. Ook daar is er sprake van winstgevendheid. Niet zozeer in harde euro’s maar wel in het creëren van een maatschappelijke waarde op de lange termijn. En continuïteit van welzijn en welvaart. Kortom een politicus en een ondernemer mogen wat mij betreft wat meer op elkaar lijken.

En nee, ik doel niet op de slechte voorbeelden. Niet op een Amerikaanse president bijvoorbeeld die misschien wel een politieke ondernemer is maar zich niet houdt aan het spel van eerlijkheid en oprechtheid. In alle gevallen, ondernemer of politicus, moeten dit de basiswaarden zijn.

In mijn dagelijkse leven van werk en politiek merk ik dat ik zelf, maar ook anderen juist energie krijgen van organisaties en personen die de juiste combinatie van draagvlak en ondernemerschap met elkaar weten te verenigen. Niet blind gaan voor hun eigen ideeën en belangen en tot in een bepaalde mate zoeken naar draagvlak. Helaas merk ik maar al te vaak dat dit optreden soms in een vals daglicht worden gezet. Jammer en onterecht wat mij betreft. Lef hebben en keuzes durven te maken is wat mij betreft verre van verkeerd. Sterker nog, ik vind het een bijzondere kwaliteit. En zonder de doelstellingen van 100% draagvlak, zijn we volgens mij in dit mooie land prima in staat om te voorkomen dat lef en ondernemerschap resulteren in het buitenspel zetten van de democratie. Alleenheersers vinden hier geen voedingsbodem, maar ondernemende bestuurders, politici en ambtenaren zeer zeker wel.

Een fijne week toegewenst en tot de volgende blog

Eric-Jan de Haan