Blog 70: De kracht van de (schijnbare) eenvoud: container(-begrip).

We zijn in deze wereld, zo lijkt het wel, alles maar complexer aan het maken. Dat brengt ons veel maar zorgt er ook voor dat we steeds minder snappen van hoe iets werkt. Voorbeelden te over.

Een van de mooiste voorbeelden vind ik wel de autotechniek. Vroeger, met hulp van mijn technische broers, kon ik prima aan brommers en auto’s sleutelen. Veel mechanische techniek die prima te doorgronden was. Een flinke dosis gereedschap en geen enkele motor was bestand tegen een flinke sleutelbeurt. Met handige handleidingen erbij kon je alles met gemak uit elkaar halen, repareren of aanpassen en in elkaar zetten. Zeker, in het begin hield je nog weleens wat over, maar dat scheen niet te deren. Starten en lopen maar weer.

Hoe anders nu. Een afgedekte motor met een lelijke plastic kap. De wereld aan elektronica. Een computer aansluiting die zegt waar er een storing is. En sleutelen op de oude wijze? Echt niet. Zou nu niet meer weten waar te beginnen.

Dat geldt overigens niet alleen voor de techniek. Ook in het werk lijken we de kracht van de eenvoud graag terzijde te schuiven. Raadsvoorstellen, overeenkomsten, burgerinitiatieven en oplossingen voor problemen kunnen niet met de eenvoud worden opgelost. Alles is gebonden aan geschreven en ongeschreven regels. Kaders, richtlijnen, juridische risico’s, onzekerheden en ga zo nog maar even door, maken dat simpele en voor de hand liggende oplossingen snel terzijde worden geschoven. Niet omdat ze niet zouden werken. Nee, vooral omdat er zoveel zaken zijn waarmee rekening mee moet worden gehouden, dat men niet kan of wil kiezen voor de simpele voor de hand liggende oplossingen.

Van die complexiteit zijn we overigens als BV Nederland behoorlijk afhankelijk geworden. Bijna de hele dienstverlenende sector verdient zijn brood aan die complexiteit die we zelf hebben gecreëerd. Sterker nog, ik denk dat we die complexiteit zelfs hooghouden en als het even kan nog wat complexer maken. Dat biedt immers kansen voor nieuwe producten en maakt ons weer wat meer afhankelijk van? Ja waarvan eigenlijk.

Zelfs een toonbeeld van eenvoud als de zeecontainer hebben we indirect complex gemaakt. Dit simpele hulpmiddel is wereldwijd toepasbaar. Alle transportsystemen zijn er op ingericht en kan nagenoeg alles van A naar B transporteren. Niet voor niets dat een uitdrukking als “containerbegrip” is ontstaan. Het lijkt een soort van scheldwoord, maar is eigenlijk meer een geuzennaam wat mij betreft. Wat is er mooier dan iets simpels dat zoveel doeleinden dient en zo breed toepasbaar is. Een werelduitvinding dus.

Maar ook dit stukje simpelheid hebben we weer complex weten te maken. Die stoere bijna onverwoestbare stalen constructies die ons transport en daarmee onze economie zoveel hebben gebracht zijn ook slachtoffer geworden van onze complexiteit. Een ransomware aanval en ineens verliest de container zijn kracht. We weten niet meer wat waar staat, waarnaartoe moet en wat de inhoud is.

Let wel, ik pleit niet voor het einde van de technologische vooruitgang! Zeker niet, ben er zelfs een groot voorstander van. En ik weet ook dat technologie gepaard gaat met steeds complexere oplossingen en processen. Ook dat is niet te voorkomen. En toch, toch hoop ik dat de simpelheid (van de techniek) nooit verloren gaat. Dat we elke keer opnieuw proberen de complexe zaken in het leven tot de basis weten te brengen van relatieve eenvoud. Dat we waar het maar even kan de simpelheid van een oplossing zoeken, weten te waarderen en in alles proberen na te streven.

Een fijne week toegewenst en tot de volgende blog

Eric-Jan de Haan