Blog vijfenvijftig: Wie verdient een standbeeld ?

Op alle plekken in de hele wereld staan ontelbare standbeelden. Daarop, uitgezonderd de meeuw of duif op het hoofd van de persoon, iemand die iets bijzonders heeft gedaan. Een held. Aangewezen door anderen of door zichzelf. Met name deze laatste standbeelden zijn vaak mega grotesk. Denk maar eens aan alle beelden van Stalin of van Sadam. Megagroot, bombastisch en vooral door zichzelf op een voetstuk geplaatst.

Ook zijn er natuurlijk de andere categorieën. Mensen die vanuit de maatschappij worden gewaardeerd voor hun prestaties. In de afgelopen inspiratietrip (of gewoon lekker een paar dagen eruit) in Lissabon was hier een mooi voorbeeld van te vinden. Niet de koning, die was gevlucht in het rampjaar met aardbeving en branden, was op vele plekken in de stad te vinden. Nee, juist diegene die verantwoordelijk was voor de opbouw van de stad. Dus op 1 plek een standbeeld van de koning en op ontelbare andere plekken de afbeelding van de wederopbouwer. Dus duidelijk een voorbeeld van niet je zelf op een voetstuk plaatsen maar door je prestaties door anderen op een voetstuk worden gezet.

Vooropgesteld, alle vergelijkingen met voorgaande voorbeelden gaan mank, maar toch kom je dit elke dag weer tegen. En in deze tijd van verkiezingen is het zelfs ongekend. Hoeveel mensen zijn er niet die succes naar zichzelf toeschrijven. Vinden dat zonder hun, de wereld er een stuk anders zal uitzien. Die zichzelf een daadwerkelijk succes, of erger nog een vermeend succes, toe-eigenen. Die zichzelf onmisbaar vinden en eigenlijk vinden dat ze wel een standbeeld verdienen. Als liberaal vind ik natuurlijk dat iedereen vrij is zichzelf zo neer te zetten als hij of zij zelf wil. Maar toch, ik krijg altijd hele vervelende gevoelens als ik dit ergens voorbij zie komen. Vooral eigenlijk als iets wordt toegeëigend dat vooral door anderen tot stand is gekomen. Strijken met de eer van een ander en toch zichzelf als een soort van held neerzetten. Eigenlijk zou de wereld vol moeten staan met standbeelden van minihelden, die onzichtbaar, hard werkend, vanuit geloof, ambitie en betrokkenheid ergens voor streven. Onzichtbaar maar vol overgave.

Af en toe komen die helden wel in beeld. Een van de redenen dat ik de lintjesregen rond koningsdag toch een goede zaak vind. Waar mensen door anderen op een voetstuk kunnen worden gezet. Die op zo’n moment toch een klein standbeeld krijgen toegewezen voor hun inzet. Erkenning en waardering krijgen.

Zelf merk ik dat waardering wordt onderschat. In mijn omgeving ken ik ontelbare voorbeelden van mensen die, soms liever dan een salaris, een kleine blijk van waardering willen krijgen. Een dankwoord of een spreekwoordelijke aai over de bol. En toch, het uitdelen van complimentjes, zelf een stap terug doen en een ander in de spotlights zetten, is iets wat maar incidenteel voorkomt. Veel vaker is men bezig met het oprichten van een standbeeld voor zichzelf. Vaak geeneens onwil, maar er ingeslopen als een soort van 2^e natuur. Het als leider of trekker waardering willen krijgen en misschien uit angst dat anderen dat niet herkennen zichzelf dan maar op dat voetstuk plaatsen. Jammer!

De verkiezingscampagnes zijn hier wat mij betreft een mooi voorbeeld van. Alle kopstukken roepen om het hardst dat zij het beste met Nederland voor hebben, verantwoordelijk zijn voor de successen. Minder geslaagde zaken worden dan al snel op het bordje van de andere gelegd. Eigenlijk een proces van het oprichten van standbeelden voor je zelf en het slopen van de standbeelden die anderen voor zichzelf hebben opgericht. Dat hoort er natuurlijk een beetje bij. Zeker in de profilering naar de verkiezingen toe. Ik hoop echter van harte dat er steeds meer een cultuur gaat ontstaan waar de vele onzichtbare helden wat vaker een pluim krijgen aangereikt. Wat vaker die aai over de bol krijgen die ze verdienen. Natuurlijk, en zo zit de mensheid in elkaar, zullen er leiders en volgers zijn waarbij de eerste van nature meer aandacht krijgen. Toch blijft als een paal boven water staan dat alles wat niet met een dictatoriale hand tot stand is gekomen of gaat komen, een kwestie van samenwerking en gezamenlijke prestatie is. Waar iedereen zijn steentje aan bijdraagt en daar ook met een beloning van positieve aandacht best voor mag worden gewaardeerd.

Ik probeer daar altijd aandacht voor te hebben, maar zal daar vast op teveel momenten aan voorbij gaan. Dus bij deze een oproep om mij hierop te corrigeren en te wijzen op het gezamenlijke succes met waardering voor iedereen die hier, hoe klein of groot ook, een bijdrage aan levert.

Een fijne week toegewenst en tot de volgende blog

Eric-Jan de Haan